Erbo-de-l'òli-rouge
Hypericum perforatum
Hypericaceae Guttiferaceae
Àutri noum : Trescalan, Milo-pertus, Erbo-de-Sant-Jan, Casso-diable, Erbo-di-plago.
Noms en français : Millepertuis commun, Millepertuis perforé.
Descripcioun :Lou trescalan es uno planto coumuno, en mato que se recounèis à si bèlli flour jauno e subretout à si fueio trauquihado (Milo-pertus). Regarda peréu la cambo que dèu èstre un pau alado.
Usanço :L'erbo-de-l'òli roujo es uno di planto vertuouso la mai couneigudo de Prouvènço. Sèr à la fabricacioun de l'òli roujo, vertadiero panacèio, contro li bruladuro, li plago, li macaduro, li mau d'estoumac. Vaqui coume l'adouba : "Ramassès la flour, que flouris à la fin de mai, lou milo-pertus. La fau seca quaranto-vuech ouro, remplisse ma boutiho ai dos tièr o ai tres quart, e remplisse amé d'òli d'óulivo puro... E acò, au mens es vièi, au mai i fai" (O. Madon, op.cit., p. 121).
Port : Grando erbo
Taio : 10 à 100 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Hypericum
Famiho : Hypericaceae
Famiho classico : Guttiferaceae
Ordre : Malpighiales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 15 à 25 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Prado umido
- Bos clar
- Ermas
- Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Hypericum perforatum L., 1753
Serento
Picea abies
Pinaceae
Àutri noum : Serénta, Sarento, Sourento, Serinte, Sùfi.
Noms en français : Epicéa, Épicéa commun.
Descripcioun :Pèr pas s'engana emé lou sapin fau regarda coume soun lis aguio o peréu li pigno (o vacheto). Li fueio de la serento soun estacado tout à l'entour de la ramo coume uno brosso, au contro de li dóu sap que soun tóuti dins lou meme plan coume un penche. De nouta pamens qu'acò marcho pas pèr d'ùni sap fourestié (coume Abies pinsapo). Li pigno pendoulon, alor qu'encò dóu sap, quouro li poudès vèire, se tènon bèn drecho.
Usanço :I'a touto meno d'utilisacioun dóu bos segound sa qualita. La pegoulo (resino) èi di proun vulneràri. Foundudo, servié, à passa tèms, pèr sougna li tigno (J.-R. Fortoul). Li jóuini fueio soun manjadisso (ensalado, pèis), an lou goust de citroun.
Port : Aubre
Taio : 10 à 50 m
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Picea
Famiho : Pinaceae
Ordre : Pinales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 600 à 2200 m
Aparado : Noun
Abriéu à juliet
Liò : Sapiniero
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Picea abies (L.) H.Karst., 1881